Apple vừa tạo nên một cú sốc lớn tại WWDC 2025 khi giới thiệu Foundation Models framework, cho phép các ứng dụng bên thứ ba truy cập trực tiếp vào mô hình AI mạnh mẽ, chạy hoàn toàn trên thiết bị. Đây không chỉ là một bước tiến lớn về mặt công nghệ, mà còn mở ra tiềm năng vô tận cho các nhà phát triển ứng dụng tại Việt Nam. Liệu đây có phải là chìa khóa để Việt Nam bứt phá trong cuộc đua AI?
Apple Intelligence và Bước Ngoặt AI Cục Bộ
Trong nhiều năm, Apple bị xem là chậm chân trong cuộc đua AI so với Android, khi phần lớn các giải pháp AI đều dựa trên đám mây. Tuy nhiên, với Apple Intelligence và Foundation Models, Apple đã “nhảy cóc” một bước, mang AI tạo sinh (Generative AI) trực tiếp lên thiết bị, không cần kết nối internet.
Điều này có nghĩa gì? Thay vì phải gửi dữ liệu lên đám mây để xử lý, các ứng dụng giờ đây có thể tận dụng sức mạnh của AI ngay trên iPhone hoặc iPad, từ tạo nội dung, gọi công cụ, đến xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Tất cả đều diễn ra nhanh chóng, liền mạch và bảo mật.
Theo Apple, các nhà phát triển chỉ cần vài dòng mã Swift để tích hợp Foundation Models vào ứng dụng của mình. Mô hình này hỗ trợ nhiều tác vụ khác nhau, và đặc biệt là có khả năng trả về đầu ra có cấu trúc, giúp việc tích hợp AI vào ứng dụng trở nên linh hoạt và chính xác hơn.
Nguyễn Quốc Huy, nhà sáng lập ứng dụng ghi chú CollaNote, một ứng dụng từng được Apple vinh danh, đã có mặt tại WWDC 2025 và chia sẻ cảm xúc của mình: “Apple ra rất nhiều API mà các nhà phát triển mong đợi. Ví dụ như Foundation Models, là một AI chạy trên thiết bị. Mình có trao đổi với kỹ sư bên Apple và được biết mô hình này không chỉ trả về văn bản đơn thuần, mà còn có thể tạo đầu ra có cấu trúc… Nhờ đó, việc tích hợp AI vào ứng dụng sẽ linh hoạt và chính xác hơn rất nhiều.”
Huy cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của AI cục bộ đối với các nhà phát triển nhỏ: “Bình thường nếu muốn dùng model AI, nhà phát triển phải tự host, mà điều đó vừa tốn kém chi phí thuê server, vừa phụ thuộc vào mạng của người dùng. Giờ thì với mô hình của Apple, mọi thứ xử lý ngay trên thiết bị, giúp nhà phát triển tiết kiệm chi phí và nâng cao trải nghiệm người dùng đáng kể. Điều này mở ra rất nhiều cơ hội cho các nhà phát triển áp dụng AI vào sản phẩm của mình.”
Tiết Kiệm Chi Phí và Nâng Cao Trải Nghiệm Người Dùng
Việc không phải thuê server để host model AI là một lợi thế lớn cho các startup và nhà phát triển độc lập tại Việt Nam. Chi phí thuê server có thể là một gánh nặng đáng kể, đặc biệt là đối với những dự án mới bắt đầu.
Ngoài ra, việc xử lý AI trực tiếp trên thiết bị giúp giảm độ trễ và cải thiện trải nghiệm người dùng, đặc biệt là ở những khu vực có kết nối internet không ổn định. Điều này đặc biệt quan trọng ở Việt Nam, nơi mà tốc độ internet có thể khác nhau tùy thuộc vào khu vực.
Vậy, AI cục bộ có thể được ứng dụng như thế nào tại Việt Nam? Dưới đây là một vài ví dụ:
Ứng Dụng Giáo Dục
- Tạo bài tập và câu hỏi trắc nghiệm: Ứng dụng học tập có thể tự động tạo bài tập và câu hỏi trắc nghiệm dựa trên nội dung bài học, giúp học sinh ôn tập hiệu quả hơn.
- Dịch thuật và chỉnh sửa văn bản: Ứng dụng học tiếng Anh có thể dịch thuật và chỉnh sửa văn bản trực tiếp trên thiết bị, giúp học sinh cải thiện kỹ năng ngôn ngữ.
Ứng Dụng Du Lịch
- Hướng dẫn viên ảo: Ứng dụng du lịch có thể cung cấp thông tin về các địa điểm du lịch, nhà hàng, khách sạn, và các hoạt động vui chơi giải trí, ngay cả khi không có kết nối internet.
- Dịch thuật trực tiếp: Ứng dụng du lịch có thể dịch thuật trực tiếp các biển báo, thực đơn, hoặc các đoạn hội thoại, giúp du khách dễ dàng giao tiếp với người địa phương.
Ứng Dụng Y Tế
- Hỗ trợ chẩn đoán bệnh: Ứng dụng y tế có thể phân tích các triệu chứng và dữ liệu sức khỏe của bệnh nhân để đưa ra các gợi ý chẩn đoán, giúp bác sĩ đưa ra quyết định điều trị chính xác hơn.
- Tư vấn sức khỏe: Ứng dụng y tế có thể cung cấp thông tin về các bệnh thường gặp, các biện pháp phòng ngừa, và các lời khuyên về chế độ ăn uống và sinh hoạt, giúp người dùng chăm sóc sức khỏe tốt hơn.
Hiện tại, các giải pháp AI tại Việt Nam phần lớn vẫn dựa trên đám mây. Các công ty như FPT, Viettel, và VNG đều đang phát triển các nền tảng AI dựa trên đám mây, cung cấp các dịch vụ như xử lý ngôn ngữ tự nhiên, nhận dạng hình ảnh, và dự đoán hành vi.
Tuy nhiên, các giải pháp này có một số hạn chế:
- Phụ thuộc vào kết nối internet: Các ứng dụng cần phải kết nối internet để truy cập vào các dịch vụ AI, điều này có thể gây khó khăn ở những khu vực có kết nối không ổn định.
- Vấn đề về bảo mật: Dữ liệu người dùng phải được gửi lên đám mây để xử lý, điều này có thể gây ra lo ngại về bảo mật thông tin cá nhân.
- Chi phí cao: Việc sử dụng các dịch vụ AI trên đám mây có thể tốn kém, đặc biệt là đối với các startup và nhà phát triển độc lập.
Với AI cục bộ, Apple đã giải quyết được những hạn chế này. Các ứng dụng có thể hoạt động hoàn toàn offline, đảm bảo an toàn cho dữ liệu người dùng, và giảm chi phí cho nhà phát triển.
Sự thay đổi chiến lược của Apple với Foundation Models không chỉ tác động đến các ông lớn công nghệ, mà còn mở ra cơ hội thực sự cho cộng đồng lập trình viên toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Với những nền tảng như Apple Intelligence, năng lực sáng tạo của từng cá nhân, từng nhóm nhỏ, có thể được phát huy trong khi giảm bớt rào cản về chi phí hay hạ tầng.
Nếu các nhà phát triển Việt Nam có thể tận dụng tối đa lợi thế của AI cục bộ, chúng ta có thể tạo ra những ứng dụng độc đáo và sáng tạo, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và vươn ra thị trường quốc tế.
Apple đã mở ra một kỷ nguyên mới cho AI, và Việt Nam cần nắm bắt cơ hội này để bứt phá trong cuộc đua công nghệ.
AI Cục Bộ: Bài Học Về Sự Đổi Mới Và Tiềm Năng Cho Việt Nam
Sự thay đổi của Apple trong cách tiếp cận AI, từ phụ thuộc vào đám mây sang xử lý cục bộ, không chỉ là một cải tiến kỹ thuật mà còn là một bài học về sự đổi mới. Nó cho thấy rằng, đôi khi, việc “nhảy cóc” qua các đối thủ bằng một hướng đi khác biệt có thể mang lại lợi thế cạnh tranh lớn.
Đối với Việt Nam, đây là một lời nhắc nhở rằng chúng ta không cần phải đi theo con đường mà các quốc gia khác đã đi. Chúng ta có thể tìm ra những hướng đi riêng, tận dụng những lợi thế của mình, và tạo ra những sản phẩm và dịch vụ độc đáo, mang lại giá trị cho người dùng.
Với sự ra đời của Apple Intelligence và Foundation Models, các nhà phát triển Việt Nam có cơ hội tiếp cận với công nghệ AI tiên tiến nhất, với chi phí thấp và dễ dàng hơn bao giờ hết. Điều quan trọng là chúng ta cần phải khai thác tiềm năng này, sáng tạo ra những ứng dụng thực tế, và đóng góp vào sự phát triển của ngành công nghệ Việt Nam.
