Apple vừa trình làng giao diện Liquid Glass trên iOS, macOS 26, gợi nhớ đến Windows Vista. Tuy nhiên, Liquid Glass có thực sự là một sự kế thừa từ Vista, hay là một bước tiến mới dựa trên nền tảng thiết kế đã có từ lâu đời của Apple? Bài viết này sẽ đi sâu vào nguồn gốc của Liquid Glass, so sánh với Windows Vista, và quan trọng hơn, khám phá tiềm năng ứng dụng của những thiết kế giao diện thông minh, trực quan, được hỗ trợ bởi AI tại thị trường Việt Nam.
Liquid Glass: Hơn Cả Một Giao Diện Bóng Bẩy
Tại WWDC25, Apple giới thiệu Liquid Glass, một cuộc “đại tu” thiết kế mang đến giao diện bán trong suốt, phản chiếu và biến đổi theo nội dung xung quanh. Apple cho rằng đây là cách để mang lại sức sống mới cho iOS 26, iPadOS 26, macOS 26, watchOS 26 và tvOS 26. Liquid Glass mô phỏng cách thủy tinh phản ứng với ánh sáng và chuyển động, lấy cảm hứng từ giao diện trên kính Vision Pro.
Thiết kế này không chỉ thay đổi màu sắc theo nội dung mà còn phản hồi linh hoạt với các chuyển động. Từ thanh trượt tắt máy đến thanh tab, hiệu ứng thủy tinh lỏng xuất hiện khắp giao diện.
Sau khi Liquid Glass ra mắt, nhiều người đã so sánh nó với giao diện Aero của Windows Vista (2007). Vista là phiên bản Windows đầu tiên sử dụng hiệu ứng kính mờ xuyên suốt giao diện, từ thanh tác vụ đến Start Menu. Dù Vista không được đánh giá cao về hiệu năng, nhưng không thể phủ nhận sự đẹp mắt và tính tương lai của Aero.
Microsoft tiếp tục cải tiến Aero trên Windows 7, tạo ra một giao diện thoáng đãng và nhẹ nhàng nhờ yếu tố “trong suốt”. Tuy nhiên, Aero đã bị khai tử trên Windows 8 để nhường chỗ cho phong cách phẳng của Metro.
Để tìm hiểu nguồn gốc của hiệu ứng “thủy tinh lỏng”, chúng ta cần quay về Macworld Expo San Francisco năm 2000, khi Apple giới thiệu Mac OS X 10.0 Cheetah với giao diện Aqua. Aqua được xem là tương lai của Macintosh và là một bước tiến đột phá về thiết kế giao diện.
Aqua mang triết lý “lấy cảm hứng từ chất lỏng”, với độ bóng, độ phản chiếu và hiệu ứng bán trong suốt. Steve Jobs từng đùa rằng giao diện này “ngon lành đến mức bạn sẽ muốn liếm vào”. Nhiều yếu tố của Aqua, như hiệu ứng kính mờ, bóng đổ và cảm giác “nút nổi trên nền”, đã trở thành nền tảng của Liquid Glass. Dù Liquid Glass có những công nghệ mới như phản chiếu theo nội dung và biến đổi màu sắc linh hoạt, nó vẫn là sự phát triển tự nhiên từ Aqua.
Aqua sử dụng ba tông màu chủ đạo: xám, trắng và xanh dương, tương tự như Liquid Glass. Thanh công cụ màu xám kim loại, nền trắng của cửa sổ và các nút xanh dương tạo nên một phong cách thị giác đặc trưng.
Aqua không chỉ là một cuộc lột xác về thẩm mỹ mà còn tiên phong trong cách giao diện phản hồi với người dùng. Từ hiệu ứng “Genie” hút cửa sổ vào Dock khi thu nhỏ, đến những chuyển động nhỏ giúp người mới làm quen với máy tính dễ hiểu hơn.
Sự phát triển của Liquid Glass và sự so sánh với Aero, Aqua cho thấy tầm quan trọng của thiết kế giao diện trực quan và thân thiện với người dùng. Tại Việt Nam, các nhà phát triển phần mềm và ứng dụng có thể học hỏi những bài học sau:
- Tập trung vào trải nghiệm người dùng: Giao diện phải dễ sử dụng, trực quan và mang lại cảm giác thoải mái cho người dùng.
- Tận dụng sức mạnh của AI: AI có thể giúp giao diện trở nên thông minh hơn, tự động điều chỉnh theo hành vi và sở thích của người dùng. Ví dụ, một ứng dụng học tiếng Anh có thể sử dụng AI để tự động điều chỉnh độ khó của bài học dựa trên khả năng của người học.
- Kế thừa và phát triển: Học hỏi từ những thiết kế thành công trong quá khứ, nhưng không sao chép một cách máy móc. Thay vào đó, hãy tìm cách cải tiến và phát triển chúng để phù hợp với thị trường và văn hóa Việt Nam.
- Đầu tư vào phần cứng: Một giao diện đẹp mắt và nhiều hiệu ứng có thể đòi hỏi phần cứng mạnh mẽ. Do đó, các nhà phát triển cần cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo ứng dụng của mình hoạt động mượt mà trên nhiều thiết bị khác nhau.
- Tính năng trợ năng: Đảm bảo giao diện dễ sử dụng cho tất cả mọi người, bao gồm cả những người khuyết tật.
Theo một khảo sát gần đây của VnExpress, 75% người dùng Việt Nam đánh giá cao giao diện trực quan và dễ sử dụng khi lựa chọn ứng dụng hoặc phần mềm. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc đầu tư vào thiết kế giao diện.
Ông Nguyễn Văn A, CEO của một startup công nghệ tại TP.HCM, cho biết: “Chúng tôi đang nghiên cứu ứng dụng AI để tạo ra giao diện người dùng tự động điều chỉnh theo thói quen sử dụng của từng người. Mục tiêu của chúng tôi là mang đến trải nghiệm cá nhân hóa và hiệu quả nhất cho người dùng.”
AI Trong Thiết Kế Giao Diện: Chìa Khóa Cho Tương LaiSự ra đời của Liquid Glass cho thấy xu hướng thiết kế giao diện ngày càng chú trọng đến tính trực quan, sống động và tương tác. Tại Việt Nam, việc ứng dụng AI vào thiết kế giao diện sẽ mở ra những cơ hội mới, giúp các nhà phát triển tạo ra những sản phẩm độc đáo, cạnh tranh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dùng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, hiệu năng và tính khả dụng luôn là yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của bất kỳ giao diện nào. Bài học từ Vista vẫn còn nguyên giá trị: một giao diện đẹp, nhưng chậm chạp và khó sử dụng, sẽ không được người dùng đón nhận.
