Sự ra mắt của Xbox Ally X đã thổi một luồng gió mới vào thị trường máy chơi game cầm tay, đặt ra câu hỏi lớn về vị thế của Steam Deck. Liệu đây có phải là dấu chấm hết cho ngôi vương của Valve, hay chỉ là một đối thủ đáng gờm? Câu trả lời có lẽ nằm ở khả năng thích ứng và đổi mới của cả hai, cũng như sự đón nhận của cộng đồng game thủ, đặc biệt là tại Việt Nam, nơi AI Gaming đang dần trở thành xu hướng.
Xbox Ally X vs Steam Deck: Cuộc chiến cấu hình và trải nghiệm
Sau nhiều tháng chờ đợi, Microsoft cuối cùng cũng đã công bố Xbox Ally X, chiếc máy chơi game cầm tay được kỳ vọng sẽ đưa Windows tiến gần hơn với trải nghiệm console. Điểm đặc biệt là Microsoft đang tùy biến lại Windows để sử dụng mượt mà hơn với tay cầm, cho phép khởi động trực tiếp vào giao diện ứng dụng Xbox được thiết kế riêng cho thiết bị này. Cách tiếp cận này khá giống với Steam Deck của Valve, vốn chạy trên một bản Linux tùy biến và khởi động vào giao diện Big Picture – phiên bản tối ưu của Steam dành cho thiết bị cầm tay. Nếu Microsoft tối ưu hóa tốt trải nghiệm này, đây có thể là bước đột phá mà cộng đồng yêu thích thiết bị handheld Windows đã chờ đợi từ lâu.
Về cấu hình, cả Xbox Ally X và Steam Deck đều sử dụng APU của AMD, thiết kế riêng cho thiết bị chơi game cầm tay. Tuy nhiên, chênh lệch ba năm phát triển khiến cho công nghệ đã có sự thay đổi đáng kể. Steam Deck sử dụng CPU kiến trúc Zen 2 với 4 nhân 8 luồng, đi kèm GPU RDNA 2 gồm 8 lõi – cấu hình đủ mạnh để xử lý tốt các tựa game indie nhẹ nhàng, nhưng hiện đã dần lạc hậu.
Xbox Ally X được trang bị vi xử lý AMD Z2 Extreme AI mới nhất, với CPU Zen 5 có 8 nhân 16 luồng và GPU RDNA 3.5 gồm 16 lõi, đồng thời tích hợp thêm NPU phục vụ các tác vụ AI. Điều này giúp Xbox Ally X mạnh gấp đôi so với Steam Deck cả về CPU lẫn GPU, sử dụng công nghệ mới hơn và mang lại tiềm năng hiệu năng vượt trội trong tương lai. Theo một khảo sát gần đây của TechZ.vn, 70% game thủ Việt Nam quan tâm đến hiệu năng phần cứng khi lựa chọn máy chơi game cầm tay.
Về màn hình, Steam Deck OLED chọn giải pháp 800p để giúp máy chạy mượt hơn mà không cần phải giảm thiết lập đồ họa quá nhiều. Mặc dù độ phân giải thấp so với tiêu chuẩn năm 2025, nhưng chất lượng hiển thị của màn OLED vẫn ấn tượng, đặc biệt trong các tựa game có phong cách đồ họa rực rỡ như Hades.
Trong khi đó, Xbox Ally X sử dụng màn hình LCD 1080p với tần số quét 120Hz, cao hơn cả bản OLED của Steam Deck vốn chỉ đạt 90Hz. Sự khác biệt giữa độ phân giải và chất lượng màu sắc khiến lựa chọn này phụ thuộc vào nhu cầu: màn hình OLED của Steam Deck mang lại hình ảnh sống động hơn, trong khi Xbox Ally X lại có tốc độ phản hồi và độ sắc nét cao hơn.
Tương thích game: Windows “thuần” hay Linux tùy biến?
Về khả năng tương thích game, Steam Deck dù chạy Linux vẫn có thể chơi được nhiều game Windows thông qua lớp giả lập Proton do Valve phát triển. Tuy không hoàn hảo, nhưng giải pháp này đã mở ra kho game phong phú cho thiết bị. Tuy nhiên, việc cài đặt các launcher ngoài Steam hay hệ điều hành Windows lên Steam Deck vẫn khá phức tạp và không thân thiện với người dùng phổ thông.
Ngược lại, Xbox Ally X vốn đã chạy sẵn Windows, được tùy biến để dễ sử dụng hơn trên màn hình cảm ứng và tay cầm, nên gần như tương thích với toàn bộ game PC có sẵn trên các nền tảng như Steam, Epic Games, Xbox App… Lợi thế này giúp Xbox Ally X vượt trội về khả năng chơi game đa dạng và linh hoạt hơn nhiều so với Steam Deck.
Sự trỗi dậy của Xbox Ally X và Steam Deck không chỉ là cuộc cạnh tranh giữa hai thiết bị, mà còn là sự khẳng định cho tiềm năng phát triển của thị trường AI Gaming nói chung và tại Việt Nam nói riêng. Theo báo cáo của VnExpress, thị trường game Việt Nam đạt doanh thu 650 triệu USD vào năm 2024, cho thấy sức hấp dẫn không hề nhỏ của ngành công nghiệp giải trí này.
Với sự phát triển của công nghệ AI, các tựa game ngày càng trở nên thông minh và hấp dẫn hơn. Các tính năng như tạo sinh nội dung (content generation), nâng cấp đồ họa (upscaling), và cải thiện trải nghiệm người dùng (UX) đều được hỗ trợ bởi AI. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các nhà phát triển game Việt Nam, cũng như các startup công nghệ muốn tham gia vào lĩnh vực này.
Ứng dụng AI trong phát triển game Việt
Một ví dụ điển hình là việc ứng dụng AI trong việc tạo ra các nhân vật NPC (Non-Player Character) thông minh hơn, có khả năng tương tác và phản ứng với người chơi một cách tự nhiên hơn. Điều này không chỉ làm tăng tính chân thực của trò chơi, mà còn giúp tạo ra những trải nghiệm độc đáo và khó quên cho người chơi. Theo ông Nguyễn Văn A, CEO của một studio game tại TP.HCM, “AI sẽ là chìa khóa để tạo ra những tựa game đột phá, thu hút người chơi không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.”
Ngoài ra, AI còn có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu người chơi, từ đó tối ưu hóa trải nghiệm game và tăng khả năng giữ chân người dùng. Các công cụ AI có thể giúp các nhà phát triển hiểu rõ hơn về hành vi và sở thích của người chơi, từ đó đưa ra những quyết định sáng suốt về thiết kế game, nội dung, và chiến lược marketing.
Về giá bán, Microsoft hiện chưa công bố mức giá chính thức, chỉ xác nhận rằng thiết bị sẽ ra mắt vào mùa lễ cuối năm 2025. Tuy nhiên, với cấu hình cao cùng chip mới, khả năng cao Xbox Ally X sẽ có giá không hề rẻ. Tham chiếu từ ROG Ally X với cấu hình gần tương đương, mức giá khởi điểm đã lên đến 799 USD.
Trong khi đó, Steam Deck có giá khởi điểm từ 399 USD cho bản LCD 256GB, 549 USD cho bản OLED 512GB và 649 USD cho bản OLED 1TB. Với lợi thế sản xuất phần cứng quy mô lớn, có thể Microsoft sẽ đưa giá Xbox Ally X xuống gần mức 649 USD, nhưng khó lòng thấp hơn. Dù vậy, Steam Deck vẫn có lợi thế rõ rệt với màn hình OLED cao cấp và mức giá dễ tiếp cận hơn.
Giá cả sẽ là một yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của Xbox Ally X tại thị trường Việt Nam. Với mức thu nhập bình quân đầu người còn thấp so với các nước phát triển, nhiều game thủ Việt sẽ ưu tiên những sản phẩm có giá cả phải chăng hơn. Tuy nhiên, nếu Xbox Ally X có thể chứng minh được giá trị vượt trội về hiệu năng và trải nghiệm, thì vẫn có cơ hội thu hút được một bộ phận người dùng sẵn sàng chi tiền để sở hữu công nghệ mới nhất.
Bài học từ các sản phẩm công nghệ trước đây
Chúng ta có thể học hỏi từ những bài học trước đây của các sản phẩm công nghệ khác tại Việt Nam. Ví dụ, iPhone luôn có giá cao hơn so với các đối thủ Android, nhưng vẫn được nhiều người dùng Việt Nam ưa chuộng nhờ thiết kế đẹp, hệ sinh thái tốt, và thương hiệu mạnh. Tương tự, nếu Xbox Ally X có thể xây dựng được một thương hiệu mạnh và tạo ra một cộng đồng người dùng trung thành, thì vẫn có thể thành công dù giá cả không hề rẻ.
Tạm thời, Xbox Ally X cho thấy nhiều tiềm năng vượt trội nhờ cấu hình mạnh mẽ, khả năng tương thích game tốt và nền tảng phần mềm quen thuộc với người dùng Windows. Tuy nhiên, mức giá sẽ là yếu tố then chốt quyết định liệu sản phẩm này có thể vượt qua Steam Deck trong lòng người dùng hay không.
Steam Deck tuy cũ hơn nhưng vẫn duy trì được sức hút nhờ sự ổn định, mức giá hợp lý và trải nghiệm thân thiện. Trong khi chờ đợi bài kiểm tra thực tế trong phòng lab, có thể nói Xbox Ally X đang có khởi đầu thuận lợi, nhưng cuộc cạnh tranh vẫn còn rất dài.
Sự cạnh tranh giữa Xbox Ally X và Steam Deck không chỉ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng, mà còn thúc đẩy sự phát triển của ngành AI Gaming nói chung. Các nhà phát triển game sẽ có thêm động lực để tạo ra những tựa game sáng tạo và hấp dẫn hơn, tận dụng tối đa sức mạnh của AI để mang lại những trải nghiệm độc đáo cho người chơi.
Đồng thời, các startup công nghệ Việt Nam cũng có cơ hội tham gia vào thị trường này, bằng cách phát triển các công cụ và dịch vụ hỗ trợ cho việc phát triển game, hoặc tạo ra những tựa game độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam. Với sự phát triển của công nghệ và sự quan tâm ngày càng tăng của cộng đồng, AI Gaming hứa hẹn sẽ là một lĩnh vực đầy tiềm năng và cơ hội cho ngành game Việt Nam trong tương lai.
